Habilitaciones Tabacaleras en Cuba
Δημοσιεύτηκε: Πέμ Φεβ 09, 2023 8:32 am
Η κουβανέζικη «art design» συλλογή των εμπορικών σημάτων και ετικετών της βιομηχανίας πούρου είναι αναμφίβολα η μεγαλύτερη και σημαντικότερη παγκοσμίως. Από τις αρχές του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, εκατοντάδες ειδικοί του εκτυπωτικού κλάδου βρέθηκαν στην Κούβα αναπτύσσοντας τεχνικές εκτύπωσης πρωτοποριακές για την εποχή, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν ευρέως και στον τομέα των πούρων Αβάνας.
Ας δούμε ένα βασικό ιστορικό χρονολόγιο αυτής της δραστηριότητας που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του κουβανέζικου πούρου, και ουσιαστικά αποτελεί την «εικονογράφηση» του.
η χειροποίητη περίοδος
Αν και από τη δεύτερη δεκαετία του 19ου αιώνα ήταν ήδη γνωστή η ύπαρξη στο νησί δύο μικρών τυπογραφείων (Santiago Lessieur και του Luis Claire), μόλις στις αρχές της δεκαετίας του 1840 η τέχνη της εκτύπωσης άρχισε να αναπτύσσεται και να φτάνει στην ακμή της.
Αυτό ήρθε ως αποτέλεσμα της άφιξης στην Κούβα αρκετών συντακτών και λιθογράφων, οι οποίοι αξιοποιώντας την εμπειρία που είχαν αποκτήσει στην Ευρώπη, ίδρυσαν στο νησί δύο υψηλού επιπέδου εργαστήρια:
- Litografía de Costa, Hermano y Cia (Costa Brother's and Co.) ή « Litografía Española » (ισπανικό λιθογραφικό εργαστήριο) – το πρώτο σημαντικό του είδους του στην Κούβα.
Ιδρύθηκε στα τέλη του 1838 όταν έφτασαν στην Αβάνα οι αδερφοί Φρανσίσκο και Φερνάντο Κόστα, λιθογράφοι από το διάσημο εργαστήριο του Χοσέ Μαντράζο στη Μαδρίτη. Μετά από ένα χρόνο λειτουργίας άλλαξε το όνομά του σε «Litrografía del Gobierno» (Κυβερνητικό Λιθογραφικό Εργαστήρι), λόγω της σύνδεσης του με τις αρχές.
Παρόλο που ο λόγος ύπαρξής του ήταν να εργάζεται για εκδοτικές εταιρείες, κατά καιρούς τύπωνε ασπρόμαυρες ετικέτες για κασετίνες πούρων και πακέτα τσιγάρων.
- Litografía de la Real Sociedad Patriótica (Εργαστήρι Λιθογραφίας της Βασιλικής Πατριωτικής Εταιρείας) – γνωστό και ως «Litografía de los Franceses» (Γαλλικό Λιθογραφικό Εργαστήρι), επειδή ιδρύθηκε το 1839 από αρκετούς Γάλλους λιθογράφους και καλλιτέχνες με εμπειρία και φήμη.
Αυτά τα δύο εργαστήρια λειτούργησαν χωριστά μέχρι το 1845, όταν συγχωνεύτηκαν στο « Litografía del Gobierno y de la Real Sociedad Económica» (Λιθογραφικό Εργαστήριο της Κυβέρνησης και της Βασιλικής Οικονομικής Εταιρείας). Με το νέο όνομα η παραγωγή επικεντρώθηκε περισσότερο στη βιομηχανία πούρων.
-Litografía de Marquier (Λιθογραφικό Εργαστήρι του Marquier) - εμφανίστηκε αργότερα, στα τέλη της δεκαετίας του 1840, και ήταν το σημαντικότερο τυπογραφείο εκείνης της εποχής.
Ο Γάλλος Francisco Luis Marquier συγκέντρωσε ένα επιτελείο αποτελούμενο από αρκετούς σημαντικούς καλλιτέχνες και λιθογράφους, όπως ο Mialhe και ο Laplante που εικονογράφησαν τις σημαντικότερες κουβανέζικες εκδόσεις. Βιβλία όπως τα Los Ingenios, Álbum Californiano, Viaje pintoresco alrededor de la isla de Cubaκ.λπ., βγήκαν από τα πιεστήρια τους χρησιμοποιώντας μόνο μαύρο μελάνι στην εικονογράφηση. Αυτές οι λιθογραφίες συνήθως χρωματίζονταν αργότερα με το χέρι.
Ωστόσο η μέθοδος ήταν πολύ ακριβή όσον αφορά τη μαζική παραγωγή που χρειαζόταν για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αναδυόμενης βιομηχανίας πούρων, (ένα μόνο εμπορικό σήμα απαιτούσε μερικές χιλιάδες ετικέτες).
Ο παλιός τρόπος συσκευασίας πούρων σε μεγάλα κιβώτια πεύκου προοριζόταν για χονδρικό εμπόριο με το καθένα απ’ αυτά να περιέχει έως και δέκα χιλιάδες τεμάχια σε συσκευασίες των 50 ή 100, που ανέγραφαν πληροφορίες για τον κατασκευαστή μέσω του τρόπου «σφράγισης» με σίδερο. Αυτή η συσκευασία σιγά-σιγά να αντικαθίσταται από μικρές κέδρινες κούτες που περιείχαν το πολύ εκατό μονάδες και απευθύνονταν κατευθείαν στους καταναλωτές.
Στους επιχειρηματίες Ισπανούς άρεσε η ιδέα να χρησιμοποιήσουν ετικέτες στα πούρα τους για εμπορικούς, διαφημιστικούς και αισθητικούς λόγους. Ως εκ τούτου, σύντομα αγκάλιασαν τις δυνατότητες που προσέφεραν οι ανερχόμενες τεχνικές λιθογραφίας.
Εκείνες τις πρώτες δεκαετίες όταν και κυριαρχούσαν τα εργαστήρια που αναφέρθηκαν προηγουμένως, οι ετικέτες ήταν πολύ απλές και δεν είχαν γίνει ακόμα γνωστές ως «habilitaciones». Θεωρούνται όμως ως βασικό βήμα στη διαδικασία εξέλιξης των εκτυπώσεων.
Αξίζει να σημειωθεί πως τα τυπογραφεία μέχρι τότε δεν έμπαιναν καν στον κόπο να υπογράψουν αυτές τις λιθογραφίες, γιατί τις θεωρούσαν πρόχειρες και ελάχιστα αξιόλογες.
(συνεχίζεται…)
http://cubamuseo.net/superior-collection/24